Recensie: Dijkdrift van Silbersee & Calefax

●○○○○

DIJKDRIFT

SILBERSEE & CALEFAX

Door RiRo, gezien 25 mei 2016

Op een eiland wonen alleen mannen. Ze zijn voortdurend zandzakken aan het vullen. Want ze moeten zich beschermen tegen hun vijand, tegen het water van de zee. Geen enkele vrouw is er op hun eiland. Op één na alle mannen houden er het geloof op na dat op een dag 'la Femina' zal verschijnen om hen te redden, om hen genade te schenken, hen te verlossen. Die ene andere man, een jongen nog, heeft een afwijkend geloof: 'La dia dat la Femina kome; ella moge met mihi blasfemica bedrijvere; al nunc ella make mihi lijve ferma tusse mi bene (…)'.

Voor het libretto van de opera Dijkdrift bedacht toneelschrijver Jibbe Willems een neo-archaïsch taaltje, ergens tussen het Nederlands en kerkelijk latijn in, met voor Nederlanders herkenbare woorden uit het Italiaans en af en toe het Spaans. De eerste tien minuten is dat leuk. De vierde keer 'Et als elle kome, elle zal ons reddere, et als elle kome, tuti kome bene' gaat het me al behoorlijk de keel uit hangen.

Uiteindelijk verschijnt de vrouw. En geloof het of niet, ze is gekleed in een maagdelijk witte jurk en blauwe omslagdoek. Ze blijkt niet 'la Femina', maar een gewone 'animale vaginale'. Ze wordt dus gestraft, en de jongen wordt gekruisigd. En geloof het of niet, die hangt dan aan een houten kruis met zijn hoofd een beetje naar opzij gebogen. Op het nippertje komt alles goed en is er 'amore' tussen de vrouw en de jongen. Zodat er bij de laatste 'kleve-liquido kan gaan vloeiere exito mihi picca.'

Kortom een kinderachtig verhaaltje in een puberaal taaltje. Niet ongebruikelijk bij opera heb ik me laten vertellen. Daar zou een regisseur dus best nog wat van kunnen maken. Door een originele stilering bijvoorbeeld. Maar dat doet Annechien Koerselmans niet. Haar regie maakt het alleen maar erger: platte een-op-een symboliek (Mariabeeld, kruisiging, laatste avondmaal, monnikspijen), en een saaie naturalistische speelstijl. En muzikaal? Stelt het muzikaal wat voor? Daar mogen de collega's muziekrecensenten zich over uitlaten. Als toneelrecensent beperk me tot het theatrale. 

Gezien tijdens FESTIVAL KARAVAAN 

 Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Calefax

Recensie: Re-enactment of the Now van Theater Utrecht / Davy Pieters

●●○○○  

RE-ENACTMENT OF THE NOW

THEATER UTRECHT / DAVY PIETERS

Door RiRo, gezien 17 mei 2016

Op een tribune in de open lucht kijken we terug vanuit de toekomst naar het nu. We zoomen in. Steeds verder. Eerst naar de aarde. 'The most special planet'. 'Because it contains live'. Dan naar Europa. En tenslotte naar het Nederland van 2016. Naar een man die tevergeefs probeert zijn brommer te starten. Die daarom terugloopt naar zijn huis om een jerrycan benzine te halen. En het dan opnieuw probeert. Van die man met zijn brommer zoomen we weer uit. Naar overstromingen en andere rampen. Naar de gevolgen van de klimaatveranderingen die het leven bedreigen.

De locatie is adembenemend mooi. Vanaf onze zitplaatsen kijken we uit over grasland. We horen vogels fluiten. We zien her er der een plukje gele bloemen. Rechts van ons gaat langzaam de zon onder. En in de verte, aan de horizon, zien we de skyline van de stad Utrecht.

De tekst op onze koptelefoons is in het Engels. Vandaar 'the most special planet' en 'it contains live'. En die live voice-over, uitgesproken door Thomas Dudkiewicz, is nogal belerend. Het zijn de belerende woorden van iemand die problemen graag terugbrengt tot zinnen in eenvoudig Engels. Van iemand die vindt dat hij wat milieuproblematiek betreft aan de goede kant staat. En die de wereld bekijkt vanuit voor iedereen makkelijk te begrijpen standpunten.

Ook bij deze voorstelling van het regietalent Davy Pieters (1988) is de soudscape weer van Jimi Zoet. En ook deze keer is die van hoge kwaliteit. De vijf acteurs zijn op flinke afstand van de tribune. Dat versterkt weliswaar het ruimtelijke effect van deze locatievoorstelling. En het levert af en toe mooie beelden op, zoals die met de rode paraplu's. Maar subtiel acteren kan dan natuurlijk niet. Door de afstand tot het publiek moet het noodzakelijkerwijs met grote gebaren.

Maar het grote verschil met de twee eerdere voorstellingen die ik van Pieters zag, The Truth About Kate en How Did I Die is de tekst. Bij Re-enactment of the Now vind ik die beneden de maat.

Gezien tijdens SPRING PERFORMING ARTS FESTIVAL

Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Theater Utrecht

Recensie: Primera Carta de San Pablo a los Corintios, Cantata BWV 4 Christ lag in Todesbanden, Oh Charles! van Atra Bilis Teatro / Angélica Liddell

●●●○○

 

PRIMERA CARTA DE SAN PABLO A LOS CORINTIOS, CANTATA BWV 4 CHRIST LAG IN TODESBANDEN, OH CHARLES!

 

ATRA BILIS TEATRO / ANGELICA LIDDELL

Door RiRo, gezien 6 mei 2016

De Catalaanse theatermaker en performer Angélica Liddell verandert in Primera Carta de San Pablo a los Corintios, Cantata BWV 4 Christ lag in Todesbanden, Oh Charles! de schouwburg in een kerk. In een katholieke kerk. Want ze maakt van het podium een altaar waarop ze de mis van haar seksueel getinte passie opdraagt. Liddell gelooft niet in God. Zegt ze. Desondanks maakt ze theater alsof hij wel bestaat. Om ons daarmee het omgaan met zijn niet-bestaan te laten ervaren?

Bij de eerste scènes van de voorstelling heb ik nog geen idee waar het over gaat: geen tekst, alleen maar heel veel christelijke symboliek. Ik weet niet zo goed wat ik daarmee moet. Maar dan meen ik in de goudkleurig gespoten naakte acteur sekteleider Charles Manson te herkennen. Dat zal de Charles uit de voorstellingstitel zijn. Maar verder. Nee, dat begin is voor mij veel te symbolisch.

Eindelijk tekst. In het Zweeds. Uit speakers. Uit een film van Bergman. Over liefde en geloof. Ik begin iets te begrijpen van wat Liddell met de voorstelling wil. Terwijl we de geprojecteerde vertaling van die Zweedse tekst meelezen, gebeurt er ondertussen niets op het podium. Ik kijk even snel om me heen. Ben benieuwd hoeveel toeschouwers vanavond weg zullen lopen. Vijf. Dat valt me mee.

Maar daarna, na ongeveer een half uur, Angélica Liddell zelf aan het woord. In heel snel Spaans. Een monoloog. Twee monologen eigenlijk. De eerste gebaseerd op Emily Dickinson's The Queen of Calvary. De tweede op de Eerste brief van Paulus aan de Korintiërs. Ik ga naar het puntje van mijn stoel. Wow! Nu gebeurt er wat! Het is niet zo dat de relatie christendom en seksualiteit mijn favoriete onderwerp is. Het is de furieuze manier waarop Liddell de tekst de zaal in slingert. Aan het slot van de tweede monoloog ben ik zelfs bereid te geloven dat je alleen via liefde voor 'hem' tot 'Hem' kan komen. Terwijl ik niks heb met 'Hem'.

In de voorstellingsinformatie was al verklapt dat er onder medische begeleiding bloed zou worden afgetapt van één van de acteurs. Het duurt nogal lang voor er voldoende bloed uit de arm van de acteur is gekomen. Steeds zoekt de arts oogcontact met de technici achter in de zaal, totdat uiteindelijk het bevrijdende teken komt dat het zo wel genoeg is. Maar dat live afknippen van het lange haar van een vrijwilligster! Dat vind ik wél schokkend, merk ik.

Aan het einde van de voorstelling zijn we weer terug bij alleen maar symboliek. Met vijf, van boven kale en van onder behaarde, naakte vrouwen. In devote aanbidding van Charles. Maar nu, nu ik inmiddels iets meer begrijp van Liddell's bedoelingen met Primera Carta de San Pablo a los Corintios, Cantata BWV 4 Christ lag in Todesbanden, Oh Charles!, nu zit ik gefascineerd te kijken. Na het applaus moet ik zelfs even blijven zitten om bij te komen van wat ik in die anderhalf uur allemaal heb meegemaakt. Wat mooi dat de Amsterdamse Schouwburg zo'n ongebruikelijke en weerbarstige voorstelling op het programma durft te zetten!